Fossiele energiebronnen hebben de mensheid vele eeuwen lang gediend om warmte te leveren. Zij waren ook lange tijd onmisbaar als brandstof voor vervoer en voor de opwekking van elektriciteit. Het wordt nu echter steeds duidelijker dat steenkool, olie en aardgas binnen afzienbare tijd hun belang zullen verliezen. In plaats daarvan komen hernieuwbare energiebronnen steeds meer in beeld, met name het gebruik van windenergie en zonne-energie.

Daar zijn vele redenen voor. Enerzijds moet de uitstoot van kooldioxide in de atmosfeer van de aarde worden teruggedrongen om de klimaatverandering te beperken en het door dit gas veroorzaakte broeikaseffect te voorkomen of althans te verminderen. Anderzijds spelen kwesties van voorzieningszekerheid en storingsgevoeligheid van netwerken, alsmede stijgende energieprijzen een steeds belangrijkere rol.

Zonnetechnologie biedt praktische en economische voordelen

Vooral de sterke prijsstijgingen dreigen de particuliere huishoudplannen van veel consumenten te verstoren, en de ervaring leert dat maatregelen zoals het overstappen naar een andere elektriciteitsleverancier, een spaarzamer energiegebruik in de particuliere huishoudens of een lager elektriciteitsverbruik in het kantoor aan huis alleen niet meer voldoende zijn om de kostenstijging effectief tegen te gaan. Daarom raken steeds meer particulieren geïnteresseerd in mogelijke alternatieven voor conventionele fossiele brandstoffen.

Instellingen zoals het Umweltbundesamt geven een reeks informatie over zonne-energie die ook voor niet-deskundigen begrijpelijk is. Fotovoltaïsche energie is bijzonder aantrekkelijk, niet in de laatste plaats omdat dergelijke systemen op veel plaatsen in Duitsland zonder problemen kunnen worden geïnstalleerd en zelfs op kleinere schaal vrij economisch kunnen worden geëxploiteerd. Daarentegen zijn veel minder locaties geschikt voor windturbines. Kleinere zonne-installaties kunnen daarentegen zelfs op balkons worden gebruikt, en wie een eigen huis bezit kan daarvoor vaak grote delen van het dakoppervlak gebruiken.

Zelfs huiseigenaren die geen eigen zonne-installatie willen exploiteren, kunnen ten minste hun dakruimte verhuren, zodat belangstellende derden er systemen kunnen installeren en exploiteren. De inkomsten uit de verhuur van het dakoppervlak kunnen dan helpen om de hogere energiekosten ten minste proportioneel te compenseren en zo de particuliere huishoudens te ontlasten.

Economische en ecologische meerwaarde

Omdat beleidsmakers actief werken aan het verder verminderen en wegnemen van belemmeringen voor een groter gebruik van zonne-energie, zullen particulier geëxploiteerde zonnesystemen in de toekomst waarschijnlijk nog belangrijker worden. Hoewel de economische meerwaarde vroeg of laat zichtbaar wordt in de eigen huishoudboekhouding, zijn er nog andere, althans oppervlakkig gezien niet zo gemakkelijk meetbare effecten die pleiten voor zoveel mogelijk particuliere zonnesystemen. Enerzijds zijn decentrale, kleinschalige structuren minder kwetsbaar voor hackeraanvallen of fysieke sabotagedaden. Anderzijds is ook het natuurlijke milieu erbij gebaat als zoveel mogelijk nieuw opkomende zonnesystemen worden geplaatst op gebouwen die er toch al staan.

Het Bondsministerie voor Milieu wijst er bijvoorbeeld op dat de uitbreiding van systemen op de grond moet worden beperkt en tegelijkertijd de uitbreiding van systemen op daken moet worden versterkt. Op die manier kunnen natuurlijke habitats worden beschermd die anders voor de bouw van grote, omheinde open ruimte-installaties zouden worden opgebruikt. Daarom is de omvang van de in aanmerking komende systemen op de grond beperkt tot 20 megawatt. Tegelijkertijd werden afzonderlijke aanbestedingselementen ingevoerd voor enerzijds fotovoltaïsche installaties op daken en anderzijds fotovoltaïsche installaties op de grond.

Als door deze maatregelen en een uitgebreide publieksvoorlichting veel meer daken met zonnesystemen kunnen worden uitgerust, zou dat niet alleen de klimaatbescherming, maar ook de natuurbescherming ten goede komen.