Facebook, Microsoft of Amazon: Inmiddels zijn bijna alle grote technologieconcerns in de ontwikkeling van slimme brillen gest apt en hoopt de industrie op de grote doorbraak. Smart glasses geven informatie weer in het gezichtsveld van de gebruiker en zijn bedoeld als informatieve aanvulling op het dagelijks leven. In dit artikel lees je welke slimme brillen al beschikbaar zijn en voor wie ze interessant zijn. Daarnaast vertellen we u of de slimme bril de dagelijkse test al kan doorstaan en hoe u met een beetje handwerk ook zelf een goedkope databril kunt maken.

1. wat zijn slimme brillen en wat kunnen ze?

Smart glasses worden in de volksmond ook wel databrillen genoemd en staan voor een hele reeks verschillende brillen en headsets die zijn ontworpen om VR (Virtual Reality) of AR (Augmented Reality) waar te nemen. Een “echte” slimme bril kan echter alleen worden gebruikt op het gebied van AR.

Terwijl databrillen volgens het virtual reality (VR) concept de echte wereld volledig verbergen zodat de gebruiker volledig kan opgaan in de virtuele omgeving, blijft met een augmented reality (AR) bril de werkelijkheid bestaan en wordt deze alleen aangevuld met virtuele componenten.

Augmented reality als nuttige aanvulling op het dagelijks leven

AR-brillen (bv. Google Glass) zijn in de eerste plaats bedoeld als vermakelijke en tegelijkertijd informatieve aanvulling op het dagelijks leven. Daartoe zijn de apparaten uitgerust met minicomputers en microbeeldschermen die het beeld met behulp van glazen prisma’s op het netvlies van de kijker projecteren, zoals bij VRD (Virtual Retinal Display). Hierdoor ontstaat een overlay bestaande uit realiteit en computerbeeld waardoor de kijker kan kijken, zoals bij HMD (Head-Mounted Display).

In het gezichtsveld van de gebruiker kan bijvoorbeeld informatie worden weergegeven die verband houdt met bepaalde objecten in de omgeving (trefwoord: sightseeing), of kunnen tekstberichten en e-mails worden gelezen. Een andere praktische functie is de geïntegreerde camera, waarmee je niet alleen foto’s maar ook video’s kunt maken.

De databril wordt geactiveerd en bediend via een in de slaap geïntegreerde touchpad, oog- of hoofdbewegingen of via een spraakcommando. Daarnaast is het, afhankelijk van de fabrikant en het model, ook mogelijk om ze via pc of smartphone te bedienen.

.

VR-brillen daarentegen lijken een beetje op skibrillen, maar de technologie die ze bevatten maakt ze veel massiever en zwaarder. Ze bestaan uit twee schermen en twee lenzen, met behulp waarvan de oriëntatie van het (virtuele) beeld voor elk oog iets anders is. Zo nemen de ogen het als echt waar en wordt in de hersenen een virtuele omgeving gecreëerd.

Om dit te laten werken, moet de VR-bril het beeld met een zo hoog mogelijke resolutie en beeldsnelheid doorgeven. De gemiddelde beeldtransmissiesnelheid ligt momenteel rond de 60 beelden per seconde. Topmodellen zoals de Samsung Gear VR of de Oculus Rift halen echter ook 90 beelden per seconde of meer.

2 Voor wie zijn slimme brillen nuttig?

Terwijl VR-brillen momenteel erg populair zijn bij gamers (ook in combinatie met een PlayStation of XBox), zijn AR-brillen momenteel minder interessant voor particuliere gebruikers vanwege de verhoudingsgewijs hoge aanschafprijs. Veel van de genoemde functies kunnen net zo goed (of zelfs beter) worden uitgevoerd met een smartphone. Bovendien zijn er nog veel onopgeloste kwesties met betrekking tot gegevensbescherming.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat vooral bedrijven momenteel meer belangstelling tonen voor het gebruik van smart glasses. Vooral in de logistiek en de industrie zijn er aanzienlijke voordelen te behalen, bijvoorbeeld voor het volgen van goederen en koopwaar of voor het opvragen van informatie over gereedschappen, de toestand van machines of de noodzakelijke werkstappen. Maar ook in de geneeskunde zouden databrillen voor aanzienlijke verbeteringen kunnen zorgen, bijvoorbeeld doordat artsen tijdens onderzoeken patiëntendossiers kunnen inzien.

Een andere mogelijke toepassing voor AR-brillen is de professionele sport. De fabrikant Vuzix presenteerde bijvoorbeeld op de CES in Las Vegas in 2020 een sportdatabril voor professionele zwemmers (Smart Swim), die real-time informatie over de trainingsstatus weergeeft en zelfs het bekijken van video’s onder water mogelijk maakt.

Goed om te weten: Sommige bedrijven experimenteren al met holografische databrillen die complexe 3D-modellen kunnen weergeven en deze met een stemcommando kunnen kantelen en draaien.

In het algemeen hebben AR-brillen potentieel in alle beroepen waar grote hoeveelheden informatie snel moeten worden opgehaald, maar de handen ondertussen nodig zijn voor andere activiteiten.

Wat is de huidige stand van de ontwikkeling van slimme brillen?

Als het aan Facebook-baas Mark Zuckerberg ligt, zal een slimme bril er in de toekomst uitzien als een gewone bril, maar tegelijkertijd alle functies van een smartphone hebben. En dat is nog niet alles: dankzij een databril kun je nu in een handomdraai het juiste schap in de supermarkt vinden, je vrienden als hologram naar de keukentafel stralen of de woonkamer omtoveren tot een 3D-racebaan uit je favoriete racegame.

Facebook werkt al gretig aan nieuwe technische fundamenten en betaalt veel geld voor de ontwikkeling. In samenwerking met het Franse optiekbedrijf EssilorLuxottica (dat ook eigenaar is van het merk Ray-Ban) moet de eerste AR-bril van de technologiereus dit jaar op de markt komen. Men hoopt hiermee eindelijk de langverwachte doorbraak in slimme brillen te bewerkstelligen.

Slimme brillen: deze fabrikanten hebben zich al gewaagd aan gegevensbrillen

In het verleden zijn er al verschillende pogingen geweest van verschillende fabrikanten om databrillen die geschikt zijn voor dagelijks gebruik op de markt te brengen, maar met slechts matig succes.

Google begon al in 2013 een poging in deze richting met Glass. De eerste versie van Google Glass bestond uit een mini-computer met een geïntegreerde camera die op een frame (in 4 verschillende uitvoeringen) was bevestigd en een soort gebruikersinterface in het gezichtsveld toonde. Google-diensten zoals Maps of Gmail konden worden gebruikt, gesprekken konden worden gestart en zelfs video’s konden worden opgenomen zonder de smartphone uit de zak te hoeven halen. De bril werd bediend met behulp van stemcommando’s en een touchpad aan de zijkant.

De hype is allang verdwenen

De oorspronkelijke hype rond Google Glass verdween echter even snel, vooral door het nogal onhandige ontwerp en de camera. Dat laatste werd door veel mensen gezien als een bedreiging voor de privacy en leidde er vaak toe dat de dragers uit restaurants werden gezet en “Glassholes” werden genoemd. De laatste nagel aan de doodskist was echter de relatief magere batterijduur van slechts 3 tot 5 uur.

Inmiddels heeft Google een verbeterd model van zijn bril uitgebracht dat speciaal is afgestemd op de behoeften van bedrijven en voornamelijk wordt gebruikt in professionele omgevingen (bijvoorbeeld in de logistiek of productie).

Tot slot sprong Microsoft in 2016 op de traag bewegende smart glasses-bandwagon en bracht HoloLens uit, een draagbare Windows-computer met een geavanceerd scherm. Het gebruikt sensoren om de omgeving te scannen en projecteert gedetailleerde, driedimensionale graphics in de ruimte, waarmee zelfs interactie mogelijk is. De lens van de databril is gemaakt van transparant glas en reflecteert het licht van een aan de zijkant gemonteerde projector in het oog. Daardoor kunnen ook andere visuele hulpmiddelen zonder problemen onder de HoloLens worden gedragen. De hoge prijs maakt de slimme bril echter oninteressant voor particuliere gebruikers, daarom verkoopt Microsoft zijn HoloLens momenteel uitsluitend aan bedrijven.

Less is more: minder technologie en meer design

Ook de databril die het Amerikaanse bedrijf Magic Leap in 2017 onthulde, bleek uiteindelijk een flop. Noch de technologie, noch de software en de vormfactor konden aan de hoge verwachtingen voldoen en dus bleven uiteindelijk alleen bedrijven als koper over.

Het probleem dat altijd tot falen leidt bij AR-brillen zit hem in het ontwerp. Dit komt omdat de vereiste technologie momenteel nog zo ver gevorderd is dat zij klein genoeg kan worden gemaakt voor conventionele brillen. De nieuwe aanpak is daarom: minder technologie, meer bril! Dit betekent dat AR in een compact ontwerp niet haalbaar is, maar de markt is veel groter.

Een goed voorbeeld van zo’n databril is de in 2016 uitgebrachte Spetacles-zonnebril, gericht op Snapchat-gebruikers. Hoewel de slimme bril er cool uitziet, is hij niet nuttig voor veel meer dan het maken van foto’s en het opnemen van video’s. De fabrikant Snap werkt echter voortdurend aan verdere modellen.

Met spanning tegemoet gezien: slimme bril van Apple

In december 2020 zorgde Amazon ook al voor opschudding op de Amerikaanse markt met de introductie van de Echo Frames . De bril heeft noch een display noch een camera en kan worden bestuurd met behulp van de spraakassistent Alexa. De daarvoor benodigde technologie zit verborgen in de armen van de bril. Met een gewicht van slechts 31 g zijn de Echo Frames ook een echt lichtgewicht . Door het vooraf bepaalde ontwerp van het montuur past hij echter niet op elk gezicht. De Echo Frames is nog niet verkrijgbaar op de Duitse markt.

Naar de toetreding van Apple tot de markt wordt reikhalzend uitgekeken. Het bedrijf is samen met Facebook een van de grootste investeerders in augmented reality-technologie en werkt al jaren aan een eigen versie van de slimme bril. Het is echter nog niet duidelijk of en wanneer deze zal verschijnen en welke functies ze zullen hebben. De introductie zou ergens tussen 2021 en 2023 moeten plaatsvinden.

Goed om te weten: Mobiele telefoonfabrikant Xioami onthulde dit jaar ook een prototype van een slimme bril, simpelweg “Smart Glasses” genoemd. Deze zijn gebaseerd op MicroLED-technologie en zijn ontworpen als een afzonderlijk te bedienen Android-apparaat.

Conclusie: nog niet geschikt voor dagelijks gebruik, maar met potentieel

Om in het dagelijks leven te worden geaccepteerd, moeten slimme brillen niet alleen stijlvol en comfortabel zijn om te dragen, maar de gebruiker ook een echte toegevoegde waarde bieden. Hoewel de ontwikkeling gestaag vordert, zijn er nog geen kwantumsprongen gemaakt met betrekking tot technische uitdagingen zoals de noodzakelijke verkleining of warmteontwikkeling, displaytechnologie en energieverbruik.

Om die reden zijn databrillen tot nu toe een nicheproduct dat uitsluitend gericht is op bedrijven en professionele gebruikers. Het valt echter nog te bezien wat de komende jaren zullen brengen. Vooral op het gebied van gaming en sport zien de toekomstige toepassingsmogelijkheden van slimme brillen er veelbelovend uit.

AR-brillen kunnen hun technische potentieel echter pas ten volle ontwikkelen als zij zoveel mogelijk informatie over de gebruiker en de omgeving verzamelen. Daarom zal de verdere ontwikkeling gepaard blijven gaan met discussies over gegevensbescherming.

5 Voor wie geld wil besparen: zelf een AR-bril bouwen

Slimme brillen zoals Google Glass zijn niet alleen erg duur, maar ook vrij lastig te krijgen. Maar met een beetje vakmanschap kun je ook zelf een goedkope data-bril bouwen (bijvoorbeeld op basis van een Raspberry Pi).

Op internet (bijv. bij Adafruit) kun je talloze (Duitse en Engelse) instructies, tutorials en 3D-data vinden voor doe-het-zelf AR-brillen. De benodigde onderdelen kun je meestal ook online krijgen, maar sommige modellen vereisen ook toegang tot een 3D-printer.