Op diverse fora, waaronder het WinTotal forum, leest men vaak over problemen in de interactie tussen Windows en Linux. Meestal gaat het om opstartproblemen die ertoe leiden dat een besturingssysteem niet meer kan worden opgestart. Uiteindelijk geven velen het in frustratie op en formatteren de harde schijf of schijven opnieuw. Ik heb deze gids geschreven met de bedoeling het ene of het andere probleem bij voorbaat te kunnen oplossen.

Ik wil benadrukken dat deze instructies bedoeld zijn als voorbeeld. Het staat iedereen natuurlijk vrij om andere besturingssystemen te gebruiken.

1. de vereisten

Wat is nodig voor deze tutorial:

• veel tijd en geduld
• de afzonderlijke besturingssystemen op CD of DVD
• de “Partition Magic” schijven – andere partitioneringsprogramma’s werken ook, bijv. Acronis Disk Director
• aan te bevelen: een Knoppix CD, als u de bootloader “configureert
• Een Windows XP CD (of een Windows 2000 CD) om de MBR te herstellen als dit scenario u niet bevalt.

Persoonlijk geef ik de voorkeur aan GRUB (GRand Unified Bootloader), de enige bootloader die fysiek toegang heeft tot de harde schijven (dus zonder “drivers”). GRUB heeft geen informatie van het BIOS nodig zoals andere bootloaders. GRUB kan dus elk besturingssysteem opstarten dat uitvoerbaar is op x86- of AMD64-platforms. Een ander voordeel van GRUB is dat de bootloader van de afzonderlijke besturingssystemen onaangetast en dus volledig functioneel blijft.

2 De installatie van de systemen

Als installatievolgorde is het nuttig gebleken eerst de Windows-systemen te installeren. In de door mij voorgestelde configuratie wordt Windows XP op de eerste partitie geïnstalleerd.
Vervolgens wordt Windows 2000 geïnstalleerd en tenslotte vinden de verschillende Linux systemen hun weg naar de schijf.
In deze instructies ga ik ervan uit dat er twee harde schijven in de computer zitten. Dit moet duidelijk maken dat GRUB ook kan booten vanaf tweede of zelfs derde harde schijven. Het installeren van een besturingssysteem moet bekend zijn.
In de eerste stap staat Windows XP al op de harde schijf.
Vervolgens starten we op vanaf de Partition Magic schijf, “verbergen” we de Windows XP partitie voor de komende Windows 2000 installatie en maken we de partitie voor Windows 2000 aan. Om de XP-partitie te verbergen is het voldoende om de Windows 2000-partitie als actief te markeren.

ervoor:

eerst 2 partities

na:

2e partitie actief

Nu starten we op vanaf de Windows 2000 CD en “klikken” ons een weg door de partitie.
Hier zien we de Windows XP-partitie als “inactief”. Er is geen reden om verward te raken door de “OS2 boot manager”. Het verbergen van individuele partities was “normaal” met de OS/2 boot manager, dus Windows neemt aan dat het OS2 is op deze partitie. We selecteren natuurlijk de eerder gemaakte Windows 2000-partitie, die ons nu wordt getoond als “C:”. Bij de volgende melding dat de schijf niet geformatteerd is, zeggen we “Continue installation”. Vervolgens formatteren we de harde schijf met NTFS.

Installatie van Windows 2000

Nu hebben we Windows XP en Windows 2000 al succesvol geïnstalleerd op de harde schijf. We kunnen nu direct overgaan tot de installatie van SuSE Linux. We starten eerst op vanaf de SuSE Linux CD/DVD en “klikken” ons een weg door tot we het installatieoverzicht krijgen.

BELANGRIJK: Volg niet de partitioneringsprocedure die SuSE voorstelt, maar maak de partities handmatig aan!

Setup van SuSE met YaST

We selecteren “Partitioneren” en hier (belangrijk!) “Partitie maken naar eigen idee”. In de volgende stap selecteren we “handmatig partitioneren” en krijgen het volgende overzicht:

Setup van SuSE met YaST

Nu maken we de partities aan. Vergeet de swap-partitie niet – een grootte van half tot volledig RAM is voldoende. De swap-partitie kan ook worden gebruikt voor meerdere Linux-systemen. Hier is het resultaat van de partitionering:

Setup van SuSE met YaST

Samenvatting:

Eerste harde schijf
1e partitie (primair): Windows XP
2e partitie (primair): Windows 2000
3e partitie (primair): Swap-partitie (het swap-bestand onder Linux).
4e partitie (primair): SuSE Linux

De tweede harde schijf is momenteel nog leeg (ongepartitioneerd).

U kunt dan de pakketten naar eigen inzicht selecteren.
Omdat we later de Debian boot loader willen gebruiken, veranderen we de SuSE boot loader zodat alleen de SuSE partitie wordt geladen:

Boot loader instellen

Opmerking: Als alleen een Linux-systeem wordt geïnstalleerd, moet de bootloader hier al zijn geconfigureerd. De volgende afbeelding toont de configuratie met Windows XP, Windows 2000 en SuSE Linux.

De bootloader instellen als er maar één Linux-systeem wordt geïnstalleerd

(Als er slechts één Linux-systeem wordt geïnstalleerd, kunt u direct naar het punt “eindtest” in dit artikel springen, aangezien de stappen voor de Debian-configuratie nu komen).

Na de installatie van SuSE Linux plaatsen we de Debian CD en booten we ervan. Opnieuw kiezen we voor handmatige partitionering. We willen nu Debian installeren op de tweede harde schijf. Hiervoor partitioneren we de harde schijf. Het is belangrijk dat we de Debian-partitie als actief markeren! Het resultaat is hier te zien (voor iedereen die nog Debian Woody gebruikt, het beeld ziet er iets anders uit, maar is in principe vergelijkbaar):

Debian Setup

Voordat we rebooten, moeten we echter nog iets doen…

Iedereen die heeft opgelet, zal zich afvragen hoe de bootloader op de tweede harde schijf nu kan worden aangesproken (d.w.z.: de andere besturingssystemen opstarten). We moeten de boot loader van de Debian partitie in de MBR (master boot record) van de eerste schijf schrijven. Het nieuwe Debian-installatieprogramma is intelligent genoeg om de reeds geïnstalleerde besturingssystemen te vinden en “merkt” dat de bootloader naar de MBR van de eerste schijf moet worden geschreven. Een overeenkomstig bericht wordt weergegeven. Beantwoord deze vraag met “JA”:

Belangrijk: Beantwoord hier JA

3. herconfiguratie onder Debian Sarge

We hebben nu alle 4 de besturingssystemen geïnstalleerd. 3 daarvan staan op de eerste harde schijf, de vierde op de tweede harde schijf.
Nu herstarten we de laatst geïnstalleerde Debian Sarge. Helaas is er nog wat handmatig herconfiguratiewerk nodig, want de eerste boot ziet er niet echt “sprankelend” uit:

Boot voor de verandering

Hiervoor starten we Debian Sarge op (hier getoond met Debian GNU/Linux, kernel 2.6.8.1-386) en doen de rest van de installatie. We loggen in op onze Debian Sarge als “root”.

Inloggen als root

Eerst moeten we ervoor zorgen dat er twee pakketten zijn geïnstalleerd. Hiervoor voeren we het volgende in:

“apt-get install vim mc”. Dit installeert de editor “vim” (voor de gevorderden) en de “Midnight Commander” (voor de niet zo gevorderden).
Nu bewerken we eerst het bestand “sources.list”. Dit staat in de directory /etc/apt. Hiervoor gebruiken we ofwel het eerder geïnstalleerde “vim” of beter “mcedit”, de editor van de Midnight Commander.
Het bestand moet er dan zo uitzien:

2 Pakketten installeren Klik op de afbeelding om te vergroten

Een “apt-get update” haalt de nieuwe pakketinformatie op van de Debian server. Dit kan enige tijd duren, afhankelijk van uw internetverbinding. Zodra alle pakketinformatie is opgehaald, verschijnt het volgende bericht:

Uitvoer

Wat is het nut van dit alles? Wel, het Debian-project biedt momenteel ongeveer 9000 officiële programma’s aan. Helaas staan sommige pakketten nog niet in de officiële Debian productcatalogus, dus moeten we onze toevlucht nemen tot enkele “testpakketten”. Nu installeren we de boot splash files en de geheugentester “memtest86”, die maar al te vaak genoemd wordt in het WinTotal forum. Hiervoor voeren we het volgende in:
“apt-get install grub-splashimages memtest86 sysutils hwtools”.

Zodra deze pakketten zijn geïnstalleerd, maken we de bootloader wat “vriendelijker”.
Hiervoor bewerken we het bestand “menu.lst”. Dit staat onder /boot/grub. Het bestand zou er na bewerking zo uit moeten zien:

Menu.lst bewerken

Uitleg:
Onder Linux worden harde schijven als volgt “geteld”:
1. (IDE) harde schijf hda
2e (IDE) harde schijf hdb
1. (SCSI) harde schijf sda (SCSI omvat ook S-ATA harde schijven)

1e partitie van de 1e harde schijf hda1
2e partitie van de 1e harde schijf hda2

Helaas telt de bootloader GRUB iets anders, wat altijd tot verwarring leidt.

1e (IDE) harde schijf hd0
2e (IDE) harde schijf hd1
1e (SCSI) harde schijf hd0 (Merk op dat GRUB geen SCSI schijven “kent” – voor grub zijn er alleen “IDE” harde schijven).

1e partitie van de 1e harde schijf hd0,0 (Hier begint de telling niet bij 1, maar bij 0.)
2e partitie van de 1e harde schijf hd0,1

Nu we de bootloader hebben aangepast, moeten we Partition Magic opnieuw opstarten en de Windows XP partitie weer zichtbaar maken, anders treedt er tijdens het opstarten een blauw scherm op.

4 De laatste test

De laatste test van alle systemen blijft over. Hiervoor heb ik elk systeem gewoon één keer opgestart en een screenshot gemaakt.
De bootloader met de selectie van het besturingssysteem:

Nieuw opstartmenu

Windows XP:

Windows XP

Windows 2000:

Windows 2000

SuSE Linux:

SuSE Klik op de afbeelding om te vergroten

Debian Sarge:

Debian Sarge Klik op de afbeelding om te vergroten

memtest86:

Memtest

5. verwijder de Linux boot loader opnieuw

Een veelgestelde vraag op het WinTotal forum is: “Hoe kan ik de Linux bootloader verwijderen? Dit vereist de volgende procedure:
Start op vanaf de Windows XP-cd en start de herstelconsole. U wordt gevraagd op welke installatie u wilt inloggen. Dit is afhankelijk van welk besturingssysteem je wilt “behouden”. Ik neem alleen de Windows XP installatie als voorbeeld. Voer in de console “fixmbr” in.

Dit commando maakt een nieuwe master boot record (MBR) aan waarmee je nu alleen Windows XP kunt opstarten. Analoog kan men zich ook aanmelden bij de Windows 2000-installatie, met als gevolg dat daarna alleen Windows 2000 wordt opgestart. De resterende partities kunnen dan weer voor andere doeleinden worden gebruikt.

6. alternatieve varianten

Deze voorbeeldconfiguratie kan ook worden “ingekort”. Als u bijvoorbeeld alleen Windows XP en SuSE Linux wilt installeren, kunt u de andere stappen gewoon weglaten. Hiervoor moet de bootloader onder SuSE Linux dienovereenkomstig worden geconfigureerd. Het “verbergen” van de Windows 2000 installatie blijft dan natuurlijk ook achterwege.
Aangezien SuSE Linux vanaf versie 8.x al een gepatchte GRUB levert, hoeft u onder YaST alleen de pakketten “bootsplash” en “bootsplash-thema-<name>” te installeren. (Mandrake, Fedora en Knoppix leveren trouwens ook een gepatchte GRUB, dus u bent niet noodzakelijk gebonden aan de SuSE-distributie).

7. verdere links

Deze voorbeeldconfiguratie beslaat slechts een fractie van de beschikbare mogelijkheden van GRUB. Als je meer uit GRUB wilt halen, raad ik de volgende sites aan:

http://www.gentoo.de/doc/de/handbook/handbook-x86.xml?part=1&chap=10: Gentoo Handbook on GRUB
Ik hoop dat dit een of ander “bootloader” probleem heeft opgelost en wens je veel plezier met de nieuwe multiboot omgeving.