Propriëtaire software wordt gekenmerkt door het feit dat de verspreiding ervan beperkt is omwille van octrooi- of licentieredenen. Hoewel het veel gebruikt wordt, staat met name de ontwikkelaar van het GNU-project, de Free Software Foundation (FSF), er zeer kritisch tegenover. In dit artikel leggen we uit waarom propriëtaire programma’s niet mogen worden gelijkgesteld met commerciële software en welke risico’s het gebruik ervan met zich mee kan brengen.

1. propriëtaire software wordt ook wel “niet-vrije” software genoemd

Per definitie omvat de term “private software” alle software waarvan het auteursrecht in handen is van een particulier of een bedrijf en waarvan de broncode niet onder een vrije licentie wordt gepubliceerd. Het wordt vaak gezien als een afwijking van open source software omdat het, in tegenstelling tot open source software, meestal niet mag worden gewijzigd. Daarom wordt private software ook vaak “niet-vrije software” genoemd.

Niet-vrije software mag echter niet gelijkgesteld worden met commerciële software. Terwijl in het laatste geval de software zelf met winstoogmerk wordt verkocht, kan propriëtaire software ook worden verspreid in ruil voor gebruikersinformatie. Een combinatie van beide is in principe ook mogelijk.

Freeware is een speciale vorm. Dit is gratis proprietary software die mag worden herverdeeld (afhankelijk van de licentieovereenkomst), maar waarvoor u als licentiehouder niet de gebruiksvrijheid van een open source toepassing kunt verwerven. Prominente voorbeelden van deze vorm van software zijn het besturingssysteem Windows, Facebook of Google Chrome.

Goed om te weten: Naast auteursrecht of softwareoctrooien kan private software ook beschermd worden door de broncode te verbergen (in de vorm van een bedrijfsgeheim). Deze methode wordt in het vakjargon ook wel “closed source” genoemd.

2. propriëtaire software houdt ook gevaren in

Veel van de grote aanbieders van propriëtaire software, zoals Facebook of Google, misbruiken het voor het verzamelen van informatie of gerichte, agressieve reclame. Een ander probleem is te wijten aan het feit dat de meeste gebruikers toch maar een klein aantal verschillende programma’s kennen. Zo zijn relatief weinig gebruikers bekend met office alternatieven zoals LibreOffice of OpenOffice.

Als een bedrijf eenmaal een programma heeft ontwikkeld, kan het er zoveel kopieën van maken als het wil. De kosten hiervoor zijn meestal ook zeer beheersbaar. Op deze manier kan vrij snel een monopoliepositie worden bereikt op de softwaremarkt, waar geen concurrentie is. Dit komt vooral het bedrijf zelf ten goede, omdat het de prijs (zowel in geld als in informatie) naar believen kan opdrijven.

Een vergelijking tussen open source software en closed source software vindt u in de volgende YouTube-video: