Om kosten en middelen in de infrastructuur te besparen, nemen veel bedrijven hun toevlucht tot zogenaamde virtuele servers (afgekort vServers). Dit is een door software gegenereerde kopie van een servermachine die dezelfde functies heeft als een dedicated server. Naast het maken van back-ups maken vServers het ook mogelijk om toepassingen te draaien op besturingssystemen waarvoor ze eigenlijk niet bedoeld zijn. In dit artikel leert u hoe een virtuele server werkt en welke voor- en nadelen de technologie met zich meebrengt.

1. definitie: Wat is een virtuele server?

Een virtual private server (VPS) is een virtuele machine die als server wordt gebruikt . Het is een imagebestand waarin de architectuur van een echt of hypothetisch systeem wordt nagebootst.

De VM levert zijn eigen (virtuele) hardware (waaronder CPU, RAM, HDD, Ethernet) en is gescheiden van de rest van het systeem. Dit betekent dat de software die erin wordt uitgevoerd de echte computer niet kan manipuleren.

De infrastructuur bestaat meestal uit een krachtige fysieke server waarop de virtuele machines draaien. Deze is uitgerust met beheersoftware, de zogenaamde “hypervisor” (ook: “virtual machine manager”, VMM), die verantwoordelijk is voor de verdeling van de middelen.

In principe wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten servervisualisatie:

• Bij volledige virtualisatie blijven de afzonderlijke VPS’en volledig onafhankelijk van elkaar.
• Daarentegen kennen de gastservers elkaar in een zogenaamd paravirtualisatiesysteem.
• Bij virtualisatie op besturingssysteemniveau is er geen hypervisor, maar maakt de functie deel uit van het host-besturingssysteem. Het nadeel van deze methode is echter dat op alle gastsystemen hetzelfde besturingssysteem moet draaien.

Waar worden virtuele servers gebruikt?

Er zijn veel verschillende toepassingsgebieden voor VPS’en. In bedrijven worden ze vaak gebruikt in combinatie met “thin clients”, waarbij verschillende virtuele desktops worden gecentraliseerd op een echte server. De werknemer heeft overal toegang tot zijn of haar gegevens, want hij of zij logt in via de client, maar voert het werk direct op de server uit.

VPS’en komen ook voor bij webhosting: bij virtuele serverhosting stelt een provider serverdiensten ter beschikking voor uw applicaties en diensten die niet zijn toegewezen aan specifieke hardware. De virtuele server gedraagt zich als een conventionele server, maar wordt samen met andere VM’s op een gemeenschappelijk platform bediend. Op die manier delen verschillende klanten een “echte” computer.

Een andere typische variant van virtuele servers zijn cloud-diensten (bv. Google Cloud of Amazon Web Services). Hierbij exploiteert de provider de (virtuele) IT-infrastructuur die de klanten huren om er hun diensten of gegevensbestanden aan uit te besteden. Bovendien moet de provider ervoor zorgen dat de afzonderlijke VSP’s niet met elkaar (kunnen) communiceren en dat de gegevens dus beschermd zijn tegen ongeoorloofde toegang .

Goed om te weten: Er zijn ook enkele providers op het internet die u gratis vServers aanbieden. Daarbij moet u echter bijna altijd beperkingen accepteren in de configuratie en in de keuze van het besturingssysteem. Voor een particulier webproject zijn ze echter altijd voldoende.

3 Overzicht van de voor- en nadelen van virtuele servers

3.1 De voordelen van VPS

Het gebruik van een virtuele server loont op vele manieren. Naast de mogelijkheid om meerdere (verschillende) besturingssystemen op één systeem te draaien, profiteert u van een hele reeks andere voordelen:

• Snelle beschikbaarheid: U hoeft niet eerst hardware te bestellen of budgetten te plannen voor een virtuele machine, want die kan gewoon met een paar muisklikken worden aangemaakt op de al bestaande infrastructuur. Als u ook een besturingssysteem zoals Microsoft Server 2012 gebruikt, zijn er geen extra kosten .
• Centraal beheer en controle: Het hele systeem kan worden beheerd via één enkel beheerprogramma, dat meestal rechtstreeks door de fabrikant wordt geleverd. Onderhoud en updates worden centraal uitgevoerd en gebundeld door een beheerder of kunnen desgewenst ook worden uitbesteed aan de cloud provider . Zo bespaart u niet alleen kosten, maar ook tijd.
• Behoud van resources: Met behulp van virtualisatie kan de hardware (CPU, RAM en opslag) beter en vooral constanter worden benut. Moderne processoren worden bij normaal bedrijf minder dan 5% benut en komen vaak pas tot volle ontplooiing tijdens serverpieken. Dit kost u veel stroom en u houdt resources vast die u in principe niet nodig heeft.

3.2 Minder kosten, meer flexibiliteit

• Kostenefficiëntie: In plaats van meerdere fysieke servers aan te schaffen, heeft u er bij virtualisatie slechts één nodig. Dit verlaagt niet alleen de aanschafkosten, maar ook automatisch de exploitatiekosten en het stroomverbruik.
• Flexibiliteit: De VPS kan worden aangepast aan uw specifieke behoeften. Naast de mogelijkheid tot uitbreiding op basis van behoefte (bijvoorbeeld bij bedrijfsuitbreidingen) is ook het omgekeerde mogelijk: Als de bestaande resources niet meer nodig zijn, kunt u met relatief weinig moeite downgraden.
• Disaster recovery: De VPS kan ook punten scoren bij een hardwarestoring. Een virtuele server kan sneller worden hersteld, eventueel zelfs op andere hardware. Zelfs een verhuizing tijdens bedrijf is mogelijk, en u kunt ook een gezamenlijke back-up maken van alle virtuele machines op hostniveau.

3.3 De nadelen van virtuele servers

We concluderen: er zijn een aantal redenen om VPS te gebruiken. De technologie heeft echter ook enkele belangrijke nadelen, die we in dit artikel natuurlijk niet onvermeld willen laten.

• Afhankelijkheid van het hostsysteem: als het hostsysteem opnieuw moet worden opgestart, bijvoorbeeld door updates of een hardwarevervanging, dan worden ook alle virtuele machines daarop getroffen. Deze moeten dan ook opnieuw worden opgestart, waardoor de downtime nog langer wordt. Daarnaast heeft ook het aantal virtuele machines een directe invloed op de herstarttijd van de host.
• Prestatieverlies: De hypervisor van het hostsysteem zelf vergt resources, waardoor de prestaties afnemen en het gastsysteem langzamer draait dan op vergelijkbare “echte” hardware. Bovendien, als verschillende instanties parallel toegang proberen te krijgen tot dezelfde middelen (bv. netwerk, geheugen, enz.), kunnen er knelpunten ontstaan die het hele systeem vertragen.
• Beveiligingsproblemen: Meerdere instanties op een server betekenen dat bij een aanval (bv. via de virtualisatiemechanismen) ook alle virtuele machines die erop draaien betrokken kunnen zijn . Daarom stellen VPS’en ook geheel nieuwe eisen aan de huidige beveiligingsconcepten.

Goed om te weten: Normaal gesproken delen de virtuele servers ook het domeinadres van het hostsysteem. Als bijvoorbeeld een server wegens spam door de zoekmachines wordt geblokkeerd, worden ook alle andere gebruikers of VM’s getroffen.

Wat een VPS is, wordt ook samengevat in de volgende video: